Krachtige leeromgeving

Vertrekkend vanuit welbevinden en betrokkenheid, proberen we de leeromgeving zo krachtig mogelijk te maken. Hoe je dit doet, ontdek je hieronder.

De 5 factoren voor de kinderopvang, de 10 actiepunten voor het kleuteronderwijs, de 7 betrokkenheidsverhogende factoren en de 7 basiswerkvormen reiken de werkzame bestanddelen aan van een krachtige leeromgeving, een omgeving waarin kinderen en volwassenen gedijen en hoge betrokkenheid tot stand kan komen. Via deze aanpakfactoren ontdek je waar de leeromgeving krachtig is, welke elementen nog aandacht verdienen, waar nog kansen liggen om de aanpak te optimaliseren.

5 aanpakfactoren voor de kinderopvang

Voor de kinderopvang worden volgende 5 aanpakfactoren naar voren geschoven:

  1. Aanbod: Hoe rijk is de omgeving voor kinderen?
  2. Sfeer: In welke mate voelen kinderen zich thuis in de omgeving en in de groep?
  3. Ruimte voor initiatief: Hoeveel vrijheid hebben de kinderen?
  4. Organisatie: Is er een efficiënte organisatie van de dag en van de ruimte, duidelijk afgestemd op het kind?
  5. Begeleiderstijl: Hoeveel inlevingsvermogen is er bij het omgaan met de kinderen?

Meer info vind je in het basisboek Ervaringsgericht werken in de kinderopvang (Laevers & Silkens, 2013).

10 actiepunten voor het kleuteronderwijs

De 10 actiepunten ontwikkeld voor het kleuteronderwijs geven je concrete aangrijpingspunten om het welbevinden en de betrokkenheid van kleuters in de klas en op school te verbeteren, gaande van punten rond het materiaal en de context, over vrij initiatief en stimulansen tot strategieën om kleuters met specifieke noden te begeleiden.

De 10 actiepunten zijn:

  • De klasruimte in hoeken herschikken
  • De opvulling van de hoeken grondig aanpakken
  • Nieuwe materialen en activiteiten inbrengen
  • Interesses ontdekken en aansluitende activiteiten bedenken en aanbieden
  • Tijdens activiteiten betrokkenheidsverhogende impulsen geven
  • Het kleuterinitiatief uitbreiden en ondersteunen met regels en afspraken
  • De relatie met elke kleuter en tussen kleuters verkennen en verbeteren
  • Activiteiten aanbieden die kinderen helpen om gevoelens, waarden en relaties te verkennen
  • Kleuters met sociaal-emotionele problemen met gerichte interventies helpen
  • Ontwikkelingsbedreigde kleuters met gerichte interventies helpen.

Meer info vind je in het basisboek Ervaringsgericht werken met kleuters in het basisonderwijs (Laevers, Jackers, Menu, & Moons, 2014).

7 betrokkenheidsverhogende factoren

Zeven betrokkenheidsverhogende factoren geven je antwoord op de vraag ‘hoe krijg ik kinderen zo betrokken dat ze morgen weer spontaan en met veel plezier aan de slag gaan?’ Deze factoren (toepasbaar vanaf de lagere school) vertellen je waar de leeromgeving krachtig is en waar er kansen ter optimalisering liggen.

De 7 betrokkenheidsverhogende factoren zijn:

  1. een positief klasklimaat
  2. voortbouwen op mogelijkheden
  3. werkelijkheidsnabijheid
  4. activiteit
  5. expressie
  6. samen leren
  7. leerlingeninitiatief

Meer info vind je in het basisboek Een procesgerichte aanpak voor 6- tot 12-jarigen in het basisonderwijs (Laevers, Heylen, Maes, & van Gucht, 2015).

7 basiswerkvormen

Zeven basiswerkvormen zijn de bouwstenen van een onderwijsmodel waarin het initiatief van kinderen en leerkrachten gelijk opgaat, het zogenaamde ‘open framework’ model.  Deze werkvormen kunnen je helpen om aan te sluiten bij hoe kinderen zich voelen en wat hen boeit.

De 7 basiswerkvormen zijn:

  1. kring
  2. forum
  3. hoekenwerk
  4. contractwerk
  5. projectwerk
  6. ateliers
  7. vrije activiteit

Meer info vind je in het basisboek Een procesgerichte aanpak voor 6- tot 12-jarigen in het basisonderwijs (Lavers, Heylen, Maes, & van Gucht, 2015).

Hoe je zelf als leerkracht of begeleider het welbevinden en de betrokkenheid van kinderen en volwassenen zo mogelijk nog kan verhogen via jouw tussenkomsten, lees je bij de begeleiderstijl.