Wetenschap & techniek

Het gebied in het curriculum waarin de persoon zijn greep op fysische fenomenen (in de dode én levende materie) ontwikkelt en technologische toepassingen leert bevatten.

Wat onderwijs op het niveau van de persoon teweeg moet brengen gaat vanaf 1990 het onderzoeks- en ontwikkelwerk in het EGO domineren. Vanuit een Piagetiaanse inspiratie krijgt het concept ‘fundamenteel leren’ of deep-level-learning dan vorm, verwijzend naar de veranderingen die zich op het niveau van basisschemata voltrekken. Dit concept levert de theoretische basis voor een reeks studies waarin diverse competentiegebieden aan de orde komen. Zij monden uit in een waaier van observatie- en testinstrumenten die tot vandaag in ontwikkeling zijn met een brede waaier van variabelen, die nagenoeg alle ontwikkelingsdomeinen dekken.

‘Fysische kennis’ is het eerste domein dat opduikt in de pogingen om meer greep te krijgen op de ontwikkeling van kinderen. Vanaf 2000 wordt deze term vervangen door de domeinnaam: begrijpen van de fysische wereld. Het EGO onderscheidt zich hier door de sterke klemtoon op de intuïtieve component en de rol van verbeeldingskracht bij het vatten van fysische fenomenen. Aanvankelijk gaat alle aandacht naar de ontwikkeling van instrumenten om het begrijpen van de fysische wereld te meten. Kinderen (van 4 tot 7 jaar) worden daarbij op een gestandaardiseerde manier met complexe situaties (bijv. rond drijven en zinken) geconfronteerd. Geheel in de constructivistische traditie, worden ze vervolgens uitgenodigd om te beschrijven wat zij van het geobserveerde kunnen maken.

Gaandeweg komt daar de aandacht bij voor het scheppen van krachtige leeromgevingen voor wetenschap en techniek. Typisch voor de EGO praktijkmodellen – zoals in het project Dorp-op-School – is dat ze gestoeld zijn op de open-framework-benadering, het ‘emergent curriculum’ en op Sugata Mitra’s Self-organizing Learning Environment. Voor de output gaat de aandacht bovendien niet alleen naar het begrijpen van de fysische wereld, maar ook naar het ‘logisch en wiskundig denken’ en ‘zelfsturing en ondernemingszin’.

Projecten

Limburg STEM’t af
Disseminatie van de W&T-School
Dorp Op School
Wetenschap & Techniek in het basisonderwijs

Bronnen

  • Boonen, D. (2013). Een krachtige leeromgeving voor wetenschap en techniek. De relatie tussen leerkrachtstijl, respectievelijk klasklimaat en de betrokkenheid van leerlingen in het basisonderwijs (Niet-gepubliceerde masterproef). KU Leuven, Leuven.
  • De Winter, V., (2012). Horizontale analyse van zes TalentenKracht-vindplaatsscholen in regio Zuid. 2011-2012 (Niet-gepubliceerd rapport). Leuven: Centrum voor Ervaringsgericht Onderwijs, KU Leuven.
  • De Winter, V., & Laevers, F. (2013, Mei). Exploratiedrang als motor voor de ontwikkeling van basisschemata: betrokkenheid en mentale activiteit bij wetenschap en techniek in een rijke leeromgeving. Paper gepresenteerd op de Onderwijs Research Dagen (ORD), Brussel.
  • De Winter, V., & Van Cleynenbreugel, C. (2010). Leerkrachtprofielen en onderwijs in wetenschap en techniek in het basisonderwijs: Werkzame bestanddelen voor deskundigheidsbevordering en attitudeverandering (VTB-Pro aanvullend onderzoek). (Niet-gepubliceerd rapport). Leuven: Centrum voor Ervaringsgericht Onderwijs, KU Leuven.
  • De Winter, V., Van Zundert, M., & Herbers, I. (2012). ‘Aha, dit kan ik!’ Ontdek het talent in je klas met wetenschap en techniek. Inspirerende voorbeelden en ideeën uit de praktijk van zes vindplaatsscholen in de regio Noord-Brabant en Limburg. Kenniscentrum Brainport, Eindhoven.
  • Laevers, F. & Heylen, L. (2011). Passie voor wetenschap en techniek. Onderzoekend en ontwerpend leren in de basisschool. (EE-Cahier). Leuven: CEGO Publishers.
  • Segers, E., Crowley, K., Thys, M., Laevers, F., van der Graaf, J., Segers, E., Verhoeven, L., Wagensveld, B., Kleemans, T., Cromley, G.J., & Bergey, W.B. (2013, Augustus). Scaffolding and optimizing science instruction throughout the years. Paper gepresenteerd op EARLI Conference, München.
  • Stas, T. (2013). Wetenschappelijke bollebozen en technische genieën? De ontwikkeling van een meetinstrument betreffende de competenties van basisschoolleerlingen in het domein ’Wetenschap en Techniek’ (Niet-gepubliceerde masterproef). KU Leuven, Leuven.
  • Thys, M. (2011). Leerkrachtstijl en attitudes omtrent wetenschap en technologie in de basisschool. Onderzoek naar de effecten van een ondersteuningstraject voor leerkrachten (Niet-gepubliceerde masterproef). KU Leuven, Leuven.
  • Thys, M. (2016). Open-ended science and technology learning environments. Challenges for pupils, teachers and researchers (Niet-gepubliceerd doctoraatsproefschrift). KU Leuven, Leuven.
  • Thys, M., & Laevers, F. (2013, Mei). Het verband tussen leerkrachtstijl en attitudes van basisschoolleerlingen in het domein wetenschap en techniek. Paper gepresenteerd op de Onderwijs Research Dagen (ORD), Brussel.
  • Thys, M., Laevers, F., Verschaffel, L., & Van Dooren, W. (2014). The implementation of the project-based learning environment ‘Village@School’ in relation to students’ engagement (Niet-gepubliceerd rapport). Leuven: Centrum voor Ervaringsgericht Onderwijs, KU Leuven.
  • Van Cleynenbreugel, C., De Winter, V., Buyse, E., & Laevers, F. (2011). Understanding the physical world: teacher and pupil attitudes towards science and technology. An intervention study in primary education. In M. De Vries, H. Van Keulen, S. Peters, & J. W. van der Molen (Eds.), Professional development for primary teachers in science and technology. The Dutch VTB-Pro project in an international perspective (pp. 121-143). Rotterdam: SensePublishers.
  • Kleuters en ik, Kleine en grote onderzoekers, jaargang 31/1, 2014-2015.